In 2018 berichtten de kranten dat de ontwikkeling van het lokale bestuur op Sint-Eustatius de verkeerde kant opging. Zo maakte het dagblad Trouw op 8 februari 2018 melding van bestuurlijke chaos, die had geleid tot ‘wetteloosheid en financieel wanbeheer’. De staatssecretaris van Koninkrijksrelaties zag zich genoodzaakt tot ingrijpen: het lokale bestuur werd buiten werking gesteld en vervangen door een door de staatssecretaris benoemde regeringscommissaris.
Opmerkelijk is dat bij de berichtgeving over de bestuurlijke problematiek in Trouw in een kader, nog wel vetgedrukt, de volgende tekst staat: ‘Sint-Eustatius was alleen in de slaventijd welvarend toen op de vlakte van het eiland enorme plantages konden worden bewerkt. Met de afschaffing van de slavernij, verdween die welvaart en bleven de afstammelingen achter op een eiland dat verder weinig te bieden heeft’. Deze zinnen roepen niet alleen verbazing op, maar bevatten bovendien onjuistheden. De welvaart die er ooit was op het eiland, moeten we plaatsen in de achttiende eeuw, maar hing die welvaart wel af van de plantages? Zeker is dat de welvaart niet verdween met en door de afschaffing van de slavernij, maar al veel eerder. Maar het opvallendst is die bewering over ‘enorme plantages’.
De eerste moderne topografische kaart van Sint-Eustatius, 1915; schaal: 1:20.000; 37,5 x 36,5 cm. Den Haag: Lith. J. Smulders & Co.
Vragen hierover dringen zich op. Waar hebben die plantages dan gelegen? Waren ze werkelijk zo groot als wordt gesuggereerd? Welke betekenis hadden ze nu echt voor de lokale welvaart in de achttiende eeuw? Aan de hand van een aantal historische kaarten wordt geprobeerd daar een antwoord op te geven.
Lees het volledige artikel in jaargang 40 (2021), no. 2 van Caert-Thresoor.
DR. W.E. RENKEMA (1942) was tot zijn pensionering werkzaam als leraar geschiedenis en schoolleider. Hij publiceerde onder andere een proefschrift over Curaçaose plantages en een boek over oude kaarten van de zes eilanden van de voormalige Nederlandse Antillen. Een publicatie over oude kaarten van waterschappen en polders in Nederland zal in de loop van 2021 verschijnen in de Explokartreeks.
Caert-Thresoor verschijnt 4 keer per jaar op papier. De redactie plaatst de inmiddels verschenen afleveringen met een vertraging van 3 jaar op de website.
Word nu abonnee van Caert-Thresoor