Oude kaarten zijn een opslagplaats van informatie en bieden dus een interessante blik op de kennis, maar ook op de interesse van kartografen en hun opdrachtgevers in het verleden. De kaarten die in dit artikel aan de orde komen zijn daar mooie voorbeelden van. Op de Nederlandse kaarten zijn aanvankelijk veel geografische namen in het Portugees aangegeven, en zo loop je op je zoektocht onverhoeds tegen de koloniale voorganger aan, die door de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) van het eiland is verdreven. Dit artikel is het verslag van een zoektocht naar de oorsprong van de naam van de keten van eilandjes tussen Pamban Island en Mannar Island.
In het Indiase heroïsche epos Ramayana wordt de constructie van de ‘brug’ uitvoerig verteld, maar de naam Rama Setu, ‘Rama’s Brug’, wordt niet genoemd in de geschriften van oude Perzische en Arabische wetenschappers en kooplieden die actief waren vóór de tijd van Marco Polo.
Apen en beren bouwen de brug naar het eiland Lanka. Kunstenaar onbekend, ca. 1850, vervaardigd in Kangra, Himachal Pradesh, India. Aquarel, 30,2 x 43,8 cm. Philadelphia Art Museum, inv.nr. 1959-93-82.
Volgens islamitische legenden vluchtten Adam en Eva naar Sri Lanka na hun verbanning uit het paradijs – Adam zou daar zijn voetafdruk hebben achtergelaten – vandaar de naam Adam’s Peak. Volgens een van de verhalen zou het koppel later naar India zijn gereisd, over de ‘Adams Bridge’. Echter, eerdere islamitische en Europese tekstuele en kartografische bronnen gebruiken deze naam niet. Het lijkt erop dat de naam voor het eerst voorkomt op een kaart die in 1672 is gedrukt, namelijk in het boek over Sri Lanka (toen Ceylon geheten) van Philippus Baldaeus.
Lees het volledige artikel in jaargang 40 (2021), no. 2 van Caert-Thresoor.
DR. L.J. WAGENAAR (1945) werkte tot zijn pensioen als conservator bij het Amsterdam Museum. In die hoedanigheid was hij betrokken bij museale projecten in Sri Lanka en Indonesië. Hij promoveerde in 1994 aan de Universiteit Leiden en was sinds 1999 eerst als privaatdocent en later als gastdocent/onderzoeker werkzaam bij het Departement Geschiedenis van de Universiteit van Amsterdam (UvA).
Caert-Thresoor verschijnt 4 keer per jaar op papier. De redactie plaatst de inmiddels verschenen afleveringen met een vertraging van 3 jaar op de website.
Word nu abonnee van Caert-Thresoor